Amerika Birleşik Devletleri, Apple’a karşı çok büyük bir suç duyurusunda bulunuldu. Bu suç duyurusunun ana sebebi Apple’ın rekabeti engelleyici davranışlarda bulunmasından dolayı açıldı. Amerika’da bu konuyla ilgili bulunan bir kanunu Apple’ın ihlal ettiği söyleniyor. Apple Dava içeriği detaylarına bakalım.
Apple ekosistemi kurmak diyoruz ya aslında bu ekosistem de davanın içerisinde konu edilmiş. iPhone aldıktan sonra iPhone’u daha efektif bir şekilde kullanabilmek için AirPods, Apple Watch ve iPad gibi diğer Apple cihazlarını da alıyoruz. Sonrasında ekosistemi tamamladım ben deyip de cep telefonumuzu değiştirmek istediğimizde iPhone harici bir model düşünemiyoruz. Çünkü iPhone harici bir cihaz alırsak elimizdeki diğer Apple ürünlerinin işlevsiz kalacağını düşünüyoruz. İşte bu konuda Apple bizi kısıtlıyor.
Aslında bizi olduğu kadar diğer üreticileri de Apple kısıtlıyor. Örneğin bir akıllı saat üreticisi olarak bir akıllı saat ürettiğinizde iPhone ile bu akıllı saatin etkileşimi çok kısıtlı kalıyor. Ne olursa olsun asla tam bir Apple Watch deneyimini bu akıllı saate yükleyemiyorsunuz.
Şu anda ben iPhone 14 Pro kullanıyorum ve bir şekilde cep telefonumu değiştirmek istesem iPhone harici bir modeli düşünemem. Bunun başlıca sebeplarından birisi de neredeyse tüm Apple ekosistemini evde tamamlamış olmam. Bu sebepten dolayı bu davanın detayları beni de ilgilendirecektir. Sizinle bu videoda şu davaya detaylıca bir bakalım.
Suç Duyurusu İçerisindeki Temel Maddeler
Engellenen Süper Uygulamalar: Süper uygulama olarak isimlendirilen bazı uygulamalar var. Bu tipte uygulamalar içerisinde sosyal medya işlerinizi, ödeme işlemlerinizi ve daha bir çok işlemini bu tipteki uygulamalarla yapabiliyorsunuz. App Store’a bu tipte uygulamaların yüklenişi yasak.
Davadaki savcı bu tipte bir işlemin rekabeti engelleyici olduğunu düşünüyor.
Apple’ın bu tip uygulamaları yasaklamasını da anlayabiliyorum. Aslında bu tip uygulamaların en büyük sıkıntılarından birisi güvenliktir. App Store’da bulunan tüm uygulamalar güvenli sloganını yitirmemek için Apple bu işlemi yasaklıyor. Ancak bu karara itiraz edenler de haksız değil.
Bulut Üzerinden Oyunlar: iPhone’un donanım gücünü değil de bulutta bulunan bir sunucunun donanım gücünü kullanarak iPhone üzerinde oyun oynamaya imkan veren uygulamaların da App Store’a yüklenmesi yasak.
Bu işlemin yasak olmasıyla ilgili bir kaç teori var, ancak en kuvvetli ihtimal şudur: App Store’da bulunan oyunlarda oyunu alırken ya da oyun içi bir satın alımda Apple komisyonunu alıyor. Ancak buluttaki oyunlarda Apple bu şekilde bir komisyon alamayacak. Bundan dolayı Apple’ın yasakladığı düşünülüyor.
Apple Dava İçeriği
iMeesage Android Uyumu: Bildiğiniz üzere çeşitli sebeplerden dolayı iMessage yazılımı sadece Apple cihazlarında çalışmaktadır. Hatta bu yazılımı bir şekilde Android’de çalıştırabilen firmaya da Apple dava açtı ve açık kapıları kapatarak bu yazılımın Android’de çalışması engellendi. Davada bu konu da gündemde.
Apple Harici Aksesuarlar: Davadaki diğer bir konu da Apple tarafından geliştirilmeyen aksesuarların Apple cihazları ile zayıf iletişim kurabilmesidir. Bu duruma örnek olarak herhangi bir markanın akıllı saatini verebiliriz diye düşünüyorum. Benzer durum aslında Apple Watch için de geçerli. Herhangi bir Apple Watch alırsanız bu cihazın iPhone harici cihazlar ile etkileşimi de çok sınırlı kalıyor.
Apple Pay: Apple’ın dokunarak öde özelliği sadece Apple’ın cüzdanı ile kullanılabiliyor. Diğer cüzdanlar için de bu özelliğin kullanılması isteniyor. Gerçi Paypal gibi bazı servisler yakında bu işlemi gerçekleştirebilecek gibi duruyor.
Apple’ın kendi cüzdanı kullanılarak bankalardan yaklaşık %1.5 oranında bir komisyon alınıyor. Bu komisyon diğer cüzdanlarda ve uygulamalarda bulunmuyor. Bu da rekabete aykırı olarak davada yerini alıyor.
App Store: Bildiğiniz üzere App Store’a uygulama yüklemek için geliştirici üyeliği satın almanız gerekiyor ki bu da yıllık 99$. Dava içerisindeki diğer bir konu da hem bu ücretin çok fazla olması hem de App Store’a uygulama yüklemenin çok zorlayıcı olması. Aslında ben App Store’a uygulama yüklemiş birisi olarak bu zorluk için iyi ki var diyorum.
Savcılığın suç duyurusundan sonra Apple sert bir açıklama yaptı. Apple’ı Apple yapan noktalara saldırı var dedi. Ki ben de bu şekilde düşünüyorum. Ancak çeşitli kanunlar ve kurallar nedeniyle Apple’dan her geçen gün bir esneme yapması bekleniyor.
Bu Bir Dava mı?
Bir çok haber kaynağında bunun bir dava olduğunu görebilirsiniz ancak bu bir dava değil suç duyurusudur. Bunun bir dava olup olmadığına hakim karar verecektir. Bu karar verme süreci de 2 ayı bulabilir. Şimdi Apple itirazlarını dile getirecek ve sonrasında hakim karar verecek.
Apple Dava Nasıl Sonuçlanabilir?
Bu suç duyurusu eğer bir davaya dönüşürse işler karışabilir. Bu kadar büyük bir dava zamanında Microsoft’a açılmıştı. Microsoft bu davadan kurtulabilmek için bir çok fedakarlıkta bulunmuştu. Hatta o zamanlar batma eşiğinde olan Apple’a biraz destek olmuştu ki Apple, Microsoft’a rakip olsun. Microsoft tek dev güç olmasın diye.
Bu durumda eğer dava açılırsa Apple, tıpkı iOS 17.4 güncelllemesinde gördüğümüz gibi bazı esnekliklerde bulunabilir. Başka cihazlar ile iPhone arasına konulan duvar kırılabilir ya da yüksekliği azalabilir. Mağazalarda komisyonlar azabilir. Kullanıcıların platform geçişleri kolaylaştırılabilir. Farklı marka aksesuarlar ile uyum için yeni kapılar açılabilir.
Apple Pazarın Monopolü mü?
Baktığımızda Apple, Amerika pazarında monopol güç mü? Hayır, sonuçta Apple’ın pazar payı %70. Evet, aradaki oran çok farklı olsa da Apple’a monopol güç demek için bence pazar payının %90’lara gelmesi gerekir diye düşünüyorum. Küresel pazar için baktığımızda ise Apple’ın pazar payının sadece %23 olduğunu görüyoruz.
Çocukluğumdan beri arabalara olan ilgim babam sayesinde başlamıştır. Araba manyağı seviyesinde bir ilgim var ancak bunu her ortamda dile getirmem. Teknolojiye ve bilgisayara olan ilgim kendimi tanımaya başladım başlayalı oldu. Şimdi ise kendimce kod yazabilen bir bilgisayar mühendisi olarak çalışıyorum.